Nyemak Crita Wayang
Sakjrone
crita wayang ana pasinaon kang isa kajupuk amarga wayang iku pralambange
manungsa. Barang-barang kang dinggo pentas wayang nduweni perlambang kaya:
1. Wayang pralambange manungsa
2. Kelir pralambange langit
3. Debog pralambange bumi
4. Blencong pralambange srengenge, rembulan, lintang
5. Gamelan pralambange kabutuhane manungsa (sandhang, pangan,
papan)
6. Kothak pralambange sangkan paran
7. Gunungan pralambange urip
8. Cempala pralambange jantung
9. Kepyak pralambange lakune getih
Wacanen wacan ing ngisor iki kanthi premati, banjurb gawenen
ringkesane nganggp basmu dhewe! Garapen karo kanca sisihmu!
Wara Sembadra
Asmane kang asli Subadra. Ing
pedhalangan akeh jeneng sing didhawuhi aksara irung, kayata : Setyaki dadi
Sentyaki, Sekuni dadi Sengkuni, madraka dadi Mandraka. Dewi (wara) Sembadra, ya
Dewi Rara Ireng utawa Dewi Widawati, putrid ing Banoncinawi. Sang putrid
panuksmane Dewi Sri. Miturut pedhalangan, nalika Wara Sembadra dilamar dening
Pandhawa nedya didhaupake karo Premadi, uga dilamar dening Prabu Baladewa nedya
didhaupake karo Burisrawa. Nalika iku prabu Kresna lan Prabu Baladewa benceng
kersa. Kersane Prabu Kresna nedya didhaupake karo premade, nanging prabu
Baladewa kenceng kersane, sang Dewi didhaupake Buriswara. Wusana Prabu Kresna
lan Prabu Baladewasarujuk supaya Pandhawa karo kurawa pada dene dipundhuti
sasrahan 5 werna, yaiku bisa nekakae kreta Jatisura, bisa nekakake kebo danu
pancal panggung 100 kanggo cucuking laku pangarake penganten, bisa nekakake
widadari loro minangka patahing penganten, bisa ngundhunake wit Dewandaru lan
Wijayandaru pepasren kaswargan minangka kembar mayang, bisa nganakake gamelan
Lokanata. Kanggo nyerahake sasrahan 5 werna iku, Pandhawa andum gawe.
Wrekjudara tinanggenah ngupaya kreta Jatisura, Gathutkaca kadhawuhan ngupaya
kebo danu pacal panggung 100, wondene kang nedya nekakake widadari minagka
patahing penganten, sarta wit Dewandaru Jayandaru lan gamelan Lokanata yaiku
Premadi dhewe.
Wrekudara bisa ngleksanani kesaguhane sarana pituduhing gurune, yaiku
Sang Dewaruci. Sang Dewa Bajang mretelake dunung kreta Jatisura ana ing kraton
Singgela, rineksa dening Prabu Bisawarna. Gathutkaca bisa ngleksanani
kesaguhane awit sarana pituduhe Anoman. Sang Anoman mretelake yen kebo danu 100
cacahe iku kagungane Bathara Iswara rineksa dening Resi Gana. Wondene Premadi
bisa kelakon ngudhunake wit Dewandaru Jayandaru sarta widaadari loro minagka
patahing penganten, awit saka pitulungane Kyahi Lurah Semar, Bathara Kamajaya
lan Dewi Ratih. Wusanane Pandhawa kang bisa minangkani sasrahan 5 werna
pundhutane Prabu Kresan lan Prabu Baladewa. Dewi wara Sembadra kerep dadi
bakuning crita ana ing pagelaran wayang purwa. Kayata ing lakon Wahyu
Makutharama, ing lakon Sukmandhadhari, ing lakon Abimanyu kerem, lan ing lakon
Sembadra Larung.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar