Nyemak Cerita Wayang

Wayang kuwi ewoning kagunan Jawa kang wis ngrembah dingerteni ing ngakeh, luwih-luwih ing kalanganing bebrayan Jawa. Dene jinise warna-warna yaiku wayang gedhog, wayang suluh, wayang klithik, wayang wahyu, wayang beber, lan liya-liyane.

Wayang kulit uga diarani wayang purwa. Boboning crita wayang purwa kuwi epos Mahabarata lan epos Ramayana. Crita iku asale saka India. Bareng crita wayang iku mlebu ing tanah Jawa, para pujangga lan para wanasis Jawa banjur ngolah lan njarwakake epos rong warna mau dijumbuhake karo pangrasa, tata cara lan pribadhi Jawa. Epos Ramayana diolah lan dijarwakake nganggo basa Jawa Kuna. Sing njarwakake Yogiswara.

Kaya dene epos Ramayana, epos Mahabarata uga diolah lan dijarwakake nganggo basa Jawa Kuna nalika jamane Prabu Darmawangsa ratu ing tanah Jawa Wetan taun 991-1016.

Rungokake anggone gurumu maosake crita wayang ing ngisor iki!

Turunane Sukesi Simbol Kabecikan lan Angkara

Dewi Sukesi yakuwi anak wadone Prabu Sumali, Ratu Alengka. Dheweke duwe sedulur jenenge Ditya Prahasta. Nalika dhiwasa, Dewi Sukesi dadi rebutan para satriya lan ratu ing jagad. Nanging, dheweke gelem dadi bojone sapa wae, anggere wong kuwi bisa njabarake ilmu Sastra Jendra Hayuningrat. Saliyane kuwi, Ditya Jambumangli uga pasanggiri sapa wae sing ameh nglamar Dewi Sukesi kudu bisa ngalahake dheweke. Manawa bisa nelukake Jambumangli, diantukake mboyong Dewi Sukesi, kang kapetug isih sedulur pupone. Jambumangli dhewe sajane nyimpen rasa tresna marang Dewi Sukesi lan kepengin jejodhoan karo dheweke.

Antarane para satriya lan ratu kang nglamr Dewi Sukesi kuwi, ana Begawan Wisrawa sing nglamar kanggo anake, Prabu Danareja Ratu nagara Lokapala. Kocap kacarita, sayembara kuwi bisa dimenangake dening Begawan Wisrawa lan dheweke banjur mboyong Dewi Sukesi supaya diningkahake karo anake, Prabu Danaraja.

Nanging Dewi Sukesi wegah lan ora gelem netepi jejodoan iku, amarga Prabu Danaraja dudu wong kang bisa njabarake ilmu Sastra Jendra Hayuningrat. Mula dheweke kudu kawin karo Begawan Wisrawa. Jejodoan ini nuwuhake nesune Jumbumangli, saengga kadadean paprangan antarane Jambumangli lawan Begawan Wisrawa. Jumbumangli tiwas kanthi awak karajang-rajang.

Sadurunge mati, Jambumangli nyupatani sukmbene anake Wisrawa bakal nemoni nasin kaya Jumbumangli, matine kanthi awak karajang-rajang kaya cara patine dheweke.

Dene ing jejodoan karo Begawan Wisrawa, Dewi Sukesi duweni anak cacah papat yaiku Rahwana utawa Prabu Dasamuka, Arya Kumbakarna, Dewi Sarpakenaka, lan Arya Wibisana. Anak-anake Dewi Sukesi iki ing tembene bakal dadi kaca benggalaning sakabehe kabecikan lan kaluputaning manungsa. Budi candhala bakal tumpes dening budi utama.

Kapethik saka : Solopos, 20 Mei 2010.